وب

وب چیست و چگونه کار می‌کند؟

وب چیست؟

ارتقای سطح دانش، توانایی و مهارت‌های ارتباطی برای پاسخگویی به نیازهای جدید یکی از رویکردهای مهم در سازمان‌هایی است که به اصل پویایی مداوم پایبندند. هر سازمانی برای ایجاد ارتباط مستحکم‌تر و بهتر با گروه‌های مخاطب و مشتریان خود تدابیری اندیشیده است. امکانات اینترنت یکی از مناسبترین و در عین حال ساده‌ترین راه‌های ایجاد ارتباط دو سویه بین سازمان و کلیه افراد و نهادهای ذینفع (Stakeholders) است.

بهره برداری از امکانات اینترنتی همواره به دو عامل اصلی وابسته است

• فناوری جدید

• دیگر شیوه و کیفیت استفاده از این پدیده.

با اقبال رو به فزونی برای استفاده از اینترنت، شاید سخن راندن از مزایا و مضررات اینترنت در عمل چندان ثمربخش نباشد.

اینترنت نیز همچون پدیده‌های دیگر عصر جدید راه خود را پیموده و با توجه امکانات بی‌سابقه‌ای که دارد، به سرعت در حال گسترش است.

اگر از چون و چرا و مجادله درباره اساس و فلسفه اینترنت صرف نظر کنیم وآنرا همچون رسانه‌های نوین، یک پدیده، با ویژگی‌های خاص خودش بدانیم، ناگزیریم به تناسب موضوع مورد نظر، به جنبه‌هایی از اینترنت بپردازیم که مستقیم و غیرمستقیم بر روی سازمان‌ها و کاربران تاثیر می‌گذارد.

تاثیر گذاری اینترنت

سازمان‌ها

سازمان‌ها (اعم از دولتی و خصوصی) که از عمده ترین کاربران ایترنت هستند، دو دلیل عمده را برای توجیه ضرورت استفاده از اینترنت را مطرح می‌کنند؛

• نخست آنکه این پدیده مجرای مناسبی برای انجام امور جاری، مانند مبادلات، ارتباطات دو و چند جانبه، و امر تجاری آنها است که علاوه بر کاهش هزینه‌ها و نیاز به نیرو انسانی، در تسریع امور تاثیر غیرقابل انکاری دارد.

• دیگر آنکه اینترنت جایگاه بسیار مناسبی برای انتقال اطلاعات به اشکال مختلف و اطلاع رسانی است. به ویژه آنکه ارتباط با مشتریان و مخاطبین از این طریق بر بسیاری از اشکال دیگر ارتباط برتری دارد.

کاربران اینترنت (بطور عام)

اگر چه هنوز منابع اطلاعاتی، مجراهای انتقال اطلاعات و فرایندهای خارج از چارچوب اینترنت بخش اعظم نیازهای کاربران را تامین می‌کند و شاید تا آینده‌ای نه چندان نزدیک، جایگاه آنها حفظ خواهد شد؛ اما ارزیابی گرایش کنونی کاربران به اینترنت حاکی از آن است که جایگاه این پدیده به عنوان یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی و مجراهای ارتباط روز به روز مستحکم‌تر می‌شود.

از این رو علیرغم معضلاتی که هم اکنون در زمینه بهره برداری از اینترنت وجود دارد، چشم پوشی از آن به معنای از دست دادن امکانات اطلاعاتی وارتباطی است که تامین آنها از طرق دیگر یا میسر نیست و یا مستلزم صرف هزینه، نیروی انسانی و زمان فراوان است.

چه باید کرد؟

قبل از اینکه اینترنت با همه کارکردهایش خود را بر ما تحمیل کند و با رفتار منفعلانه تسلیم بی چون و چرای آن شویم، لازم است ضمن وضع مقررات حقوقی، آموزش، ایجاد زیرساخت‌های مناسب، تامین منابع مالی و هزینه مشارکت سازمان‌ها، گام‌های اساسی در زمینه پوشش اطلاعاتی در اینترنت بر داشته شود.

بدون تردید وجود منابع اطلاعاتی داخلی در اینترنت ثمراتی دارد که تنها محدود به منافع سازمان نمی‌شود؛ بلکه تامین نیازهای کاربران و نمایاندن توان علمی کشور از دیگر پیامدهای آن است.

با تسهیلاتی پس از ظهور پدیده «وب» در زمینه انتقال اطلاعات بر روی اینتر نت به وجود آمده است، گرایش به حضور در اینترنت و مشارکت در تبادل اطلاعات علمی و تجاری دچار تحولی اساسی شده است.

حضور مراکز پژوهشی، دانشگاه‌ها و سازمان‌های تخصصی داخل کشور در اینترنت، اگرچه چندان پر رنگ و مؤثر نیست بدان معنا است که صرفنظر از نکات منفی، اینترنت پدیده‌ای است که می‌تواند در خدمت دانش، آگاهی و علم قرار گیرد. باید تلاش کرد و امیدوار بود که مراکز علمی و پژوهشی کشور هرچه بیشتر به اهمیت این پدیده در رشد علمی کشور توجه نموده و استفاده از اینترنت را به سطح «حضور تبلیغاتی» محدود نسازند.

مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران به عنوان پژوهشکده‌ای که فعالیت خود را پیرامون سه محور متمرکز نموده است از سال ؟۱۳۷ امکان بهره برداری از اینترنت را یافت و از همان زمان به دنبال راه کارهایی برای حضور جدی و ثمربخش در اینترنت بود.

اقدامات نتیجه بخشی در این زمینه انجام گرفت که مهمترین آنها انتقال اطلاعات ۱۱ پایگاه اطلاعاتی فارسی و لاتین مرکز به میحط وب بود که هم اکنون درحال بهره برداری است. در عین حال مرکز مرز فعالیت در این زمینه را به همین حد محدود ننموده و حیطه فعالیت خود را گسترش خواهد داد.

تاریخچه وب

ظهور وب را می‌توان منشاء یکی مهمترین تحولات عصر حاضر در عرصة ارتباطات دانست. سابقه اندیشه ایجاد صفحه‌هایی که به صورت فوق متنی ایجاد و خوانده شود منتسب به وانوار بوش (Vannevar Bush)است که در سال ۱۹۴۵ طی مقاله‌ای در ماهنامه آتلانتیک تحت عنوان "As we may think" به نگارش در آورد.

پس از ۴۵ سال تیم برنرز TimBerners Lee و روبرت کالیا Robert Cailliau در آزمایشگاه اروپایی فیزیک ذره‌ای (CERN) در ژنو سوئیس ، پروژه HTML را تهیه واندیشه خود را در نوشتاری تحت عنوان: "World Wide Web: Proposal for a Hypertext Projet" و بر اجرای آن تأکید کردند.

در سال ۱۹۹۲ فعالیت‌های آنان به ثمر نشست و پدیده جهانی وب متولد شد. بلا فاصله مرورگرهای (Browser) مناسب وسازگار نیز تهیه شد که با اقبال جهانی مواجه شد.

اینکه چرا وب از آزمایشگاه اروپایی فیزیک ذره‌ای (CERN) آغاز شد چنین پاسخ داده شده است:

به دلیل ماهیت سؤال‌هایی که در علم فیزیک مطرح می‌شود و ضرورت همفکری جهانی در زمینه موضوعات این حوزه، وجود محمل ارتباطی برای مرتبط ساختن متخصصین، غیر قابل اجتناب بود. سیستم ارتباطی مورد نیاز می‌بایست بدون توجه به اختلاف موجود بین سیستم‌های کامپیوتری از نظر نرم‌افزار سیسستم عامل و سخت افزار، کارآیی داشته باشد.

این نیاز، با همت پژوهشگران این مؤسسه برآورده شد. تحولات شگرفی در عرصه نمایش سریع اطلاعات، جستجو و امکانات جنبی برای وب روی داده است. اما به نظر من می‌رسد (CERN) ازموقعیت پیشتاز بودن خود تنزل کرده باشد.

در زمینه تهیه مرورگرهای وب نیز پیشرفت‌هایی صورت گرفت. دو مرورگر مهم وب یعنی Netscape Navigator و Microsoft Internet Explorer پا به عرصه نهادند. نگارش‌های متعدد از آنها ارائه شده است، اگر چه هنوز در زمینه نمایش یک سند HTML پویا و همراه جلوه‌های ویژه، مشکلاتی وجود دارد. رقابت نزدیک بین دوشرکت Netscape و Microsoft همچنان در جریان است.

در عرصه تولید صفحات وب نیز با تهیه نرم افزارهای رابط قدرتمند وضعیت جدیدی پدید آمد. اکنون با وجود این نرم افزارهای کمکی تسلط بر کدها و آشنایی با ساختار زبان HTML برای ایجاد صفحه وب ضروری نیست و این عملیات می‌تواند بااستفاده از ویزاردهای Wizard مناسب صفحه مورد نظر کاربر تهیه شود. اما این پایان کار نیست.

با توجه به توانایی‌های نرم افزار رابط، کاربر همچنان قدرت و اختیار ایجاد هرگونه تغییری دیگری را در صفحه مورد نظر دارد. نرم افزارهای گوناگونی برای طراحی صفحه وب وجود دارد که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:

Microsoft Front Page

Web Publish

Symantec Visual Page

Hotmetal pro

Adobe Pagemill

در بین نرم افزارهای مذکور Front Page از لحاظ فنی، امکانات و سازگاری با مرورگرها، توسعه بیشتر یافته و از کلیه امکانات وابزار ایجاد، نشر و مدیریت یک سایت WWW برخوردار است. از بارزترین ویژگی‌های آن، هماهنگی کامل با مجموعه OFFICE شرکت میکروسافت است که توانایی کاربر را برای طراحی وب بطور چشمگیری افزایش می‌دهد.

در زمینه وب فارسی، متأسفانه مشکل محیط فارسی در نرم افزارها، از جمله وب، همچنان به عنوان یک محدودیت توسعه وب فارسی، خود را نمایان ساخته است. استفاده از غالب وب سایت‌های فارسی، مستلزم Download فونت‌های فارسی به صورت دستی است.

مطابق اطلاعات موجود از سال ۱۳۷۷ گرایش به انتقال اطلاعات بر روی وب سرعت گرفت و مراکز و سازمان‌هایی که به اینترنت دسترسی داشتند به صورت ابتدایی به طرحی صفحه وب ویژه معرفی فعالیت‌های خود پرداختند، خبرگزاری جمهوری اسلامی، دانشگاه‌ها و همزمان بخش خصوصی نیز وارد این عرصه شد.

با توجه به محیط گرافیکی و کاربرپسند وب مطبوعات نیز از اقبال وسیعی از وب به عمل آوردند و خصوصاً روزنامه‌های کثیرالانتشار روزانه شماره‌های منتشر شده را برای استفاده فارسی زبانان داخل و خارج از کشور با استفاده از وب بر روی اینترنت قرار دادند. اما همه این اقدامات منجر به حل نمایش صحیح و بلاوااسطه فونت‌های فارسی در محیط وب نشد. بدین معنا که کاربران برای رؤیت فونت‌های فارسی مجبور به بارگذاری فونت فارسی شده که همین امر نیز برای همة کاربران به سادگی میسر نیست.

مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران از سال ۱۳۷۶ که امکان دسترسی به اینترنت را یافت، به مطالعه پیرامون انتقال رکوردهای پایگاه‌های اطلاعاتی به محیط وب پرداخت.

در سال ۱۳۷۷ این مطالعات به نتیجه رسید.

نکته مهمی که در زمینه وب مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران قابل ذکر است اینکه با استفاده از Internet Explorer ۵. و یا نگارش‌های بالاتر آن هیچ مشکلی در نمایش فونت فارسی و چاپ اطلاعات وجود ندارد. سوابق امر نشان می‌دهد که مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران در این زمینه اصولی ترین گام را برداشته است.

وب چیست؟

وب (WEB) یک سیستم مبتنی بر سرویس دهنده/ سرویسگیر (Client/Server) بر روی اینتر نت است که با استفاده از ابزار فرامتن (HyperText) و پیوند (Link) دادن اجزای اطلاعات به یکدیگر دسترسی به منابع اطلاعاتی را تسهیل می‌کند.

وب از ابزار فوق رسانه‌ای (HyperMedia) که شامل فوق متن و چند رسانه‌ای (MultiMedia) است بهره می‌گیرد. از طریق وب می‌توان اطلاعات را ارسال و یا دریافت نمود و متفاوت بودن سیستم‌های سخت افزاری و نرم افزاری (سیستم عامل) مانع ایجاد ارتباط نمی‌گردد.

به بیان ساده‌تر اطلاعاتی که از طریق وب بر روی اینترنت قرار می‌گیرد می‌توان شامل متن، صدا، تصویر، فیلم باشد. این عناصر با پیوندهایی که با استفاده از ویژگی زبان علامتگذاری ابر متن (HyperText Markup Language) که اختصارا (HTML) خوانده می‌شود در آنها ایجاد می‌گردد با یکدیگر مرتبط شده و کاربر را به وسیله اشاره گرها (Pointer) از اطلاعی به اطلاع دیگر راهنمایی می‌کند.

کاربر با توجه به علاقه خود از اشاره گرهای موجود در متن برای یافتن صفحه مورد نظر استفاده می‌کند و یا ممکن است برای یافتن آن اطلاعات به نشانی دیگر در سیستم دیگری هدایت شود. هر عنصری که در صفحه وب وجود دارد مانند متن صدا ، تصویر، فیلم، آدرس‌ها و پست الکترونیکی قابلیت پیوند با منابع اطلاعاتی یا اشاره گرهای دیگر را دارند.

ابرمتن چیست؟

صفحات ابر متن وب با استفاده از زبان علامتگذاری ابرمتن HTML که گسترشی از SGML) Standard Gneralized Markup Language) می‌باشد طراحی می‌شوند.

SGML یک استاندارد بین المللی (ISO ۸۸۷۹) است که برای پردازش اطلاعات متنی بکار می‌رود. فلسفه وجودی SGML این است که به گونه‌ای اطلاعات را آرایش کند که سیستم‌های دیگر چاپ و برنامه‌های دیگر بتوانند از آن استفاده نمایند. HTML که به وسیله SGML تعریف می‌شود، یک زبان علامتگذاری لغات ومتون است که روش به نمایش درآمدن آنها را تعیین می‌کند.

برای درک آسانتر ابرمتن، یک دائره المعارف را در نظر مجسم کنید، کلیه مدخل‌ها و تصاویر آن در یک قالب خطی تنظیم شده‌اند و برای هر صفحه، بخش، و فصلی شماره‌ای دارد. با استفاده از فهرست و نمایه کتاب می‌توانید مقاله مورد نظر خود را یافته و مطالعه کنید.

همانطور که مشغول خواندن مقاله هستید، ممکن است برای کسب اطلاعات بیشتر در باره موضوع خاصی به مقاله‌ای دیگر در این دائره المعارف ارجاع داده شده باشد یا در پاورقی نام منبع دیگری در زمینه همان موضوع ذکر شده باشد. این ارجاعات و یادداشت‌ها ممکن است به تعداد زیاد وجود داشته باشد.

شما به کمک نشانی‌های داده شده به آن مقالات و منابع مراجعه و سپس در صورت لزوم به متن اصلی باز می‌گردید. در اینجا باید نظم خاصی در تدوین متن از نظر شماره صفحه، بخش و فصل وجود داشته باشد. وجود چنین نظامی موجب الزام تدوین اثر به صورت خطی (Linear Structure) می‌شود. به طوریکه با نشانی داده شده در صفحات بتوان مطلب بعدی را یافت.

این نظام از نظر پیوند مطالب و ردگیری اطلاعات با استفاده از ارجاعات دقیقا ویژگی ابرمتن‌ها نیز هست، با این تفاوت اساسی که در ساختار ابرمتن‌ها غیرخطی بوده رعایت نظام خطی الزامی نیست. یعنی تقدم و تاخر مطالب هیچ تاثیری در یافتن اطلاعات ندارد، کافی است با دیدن یک نقطه ارجاع در متن، که به مطلب دیگر پیوند داده شده بلافاصله به اطلاعات مورد نظر دسترسی پیدا کرد.بنابراین مطالب ممکن است به هر شکل تنظیم شده باشد، مهم آن است که پیوند بین عناصر به درستی صورت گرفته و امکان رفت وآمد بین صفحات فراهم گردد.

حتی قرار گرفتن تصاویر در کنار متن نیز – آنچنان که در کتاب‌ها مرسوم است الزامی نیست. می‌توان با استفاده از توانایی زبان نشانگذاری ابر متن محلی خاص برای آنها در نظر گرفت و یا تمهیداتی اندیشید که کاربر بر اساس خواست خود تصاویر را رؤیت نماید. علاوه بر این امکان ایجاد نمایه و فهرست‌های گوناگون از مطالب صفحات و امکان افزودن ابزار جستجو در صفحات وجود دارد.

وب چگونه کار میکند؟

با تهیه صفحات مرتبط به هم با استفاده از زبان نشانگذار ابرمتن کار طراحی وب در یک مرحله به پایان رسیده است، اما برای انتشار و دریافت اطلاعات در اینترنت و متصل شدن به اجزای اطلاعاتی گوناگون نرم افزاری مورد نیاز است که بتواند بر اساس پروتکل‌های پذیرفته شده، اطلاعات ابرمتن‌ها را خوانده و به اصطلاح به آنها حیات ببخشد.این نرم افزارها «مرورگر وب» (Explorer) نام گرفته‌اند.

مرورگرهای وب چند پروتکلی (چند ضابطه‌ای) هستند. این بدان معنا است که مرورگرها می‌توانند به انواع مختلفی از سرویسگرها (Server) که بر اساس پروتکل‌های مختلفی ارتباط برقرار می‌کنند، دسترسی داشته یاشند. مهمترین پروتکل‌هایی که مرورگرها می‌توانند با استفاده از آنها به سرویسگرها متصل شوند عبارتند از :

• پروتکل انتقال ابرمتن::HTTP: HyperText Transfer Protocol

• پروتکل انتقال فایل: FTP: File Transfer Protocol

• گوفر:Gofer

• پروتکل انتقال اخبار شبکه :News یا Network News Transfer Protocol NNTP:

• تل نت: Telnet

• پست الکترونیکی:mailto

برای مشخص کردن نشانی اینترنتی یک منبع اطلاعات از مکان یاب واحد منبع یا URL (Uniform Resource Locator) استفاده می‌شود. URL این اطلاعات را به مرورگر میدهد:

• نوع پروتکل دسترسی کدام گونه است

• آدرس اینترنتی سرویسگر

• مسیر فایل منبع اطلاعات

مسیر URL بطور طبیعی مطلق است. دستور استاندارد URL این چنین است:

protocoltype//host.domain(:port)directory(/subdirectory)/filename.extension

مانند: http://www.irandoc.acir/About/aboutus.htm

دو مرورگر وب Internet Explorer و Netscape Navigator که بیش از همه عمومیت یافته‌اند. هر کدام از این مروگرها دارای امکانات جنبی متنوعی هستند که کاربر را در اتصال به منابع گونان گون اطلاعات به شکل‌های متعدد یاری می‌دهند.

مهمترین ویژگی‌های مرورگرها را می‌توان این چنین خلاصه کرد:

• مرورگرهای وب پیوندهای داخلی داخلی و مقصد علامتگذاری‌ها (Bookmark) را پشتیبانی می‌کنند.

در علامتگذاری، مقصدی در یک صفحه به قسمت‌های خاصی از همان صفحه متصل می‌گردد. برخی از مرورگرها به ویژه Netscape نه تنها توانایی نگهداری بخش‌های علامتگذاری شده سایت‌های در دسترس را دارند، بلکه برای ویرایش، لیست‌ها و مقوله بندی سلسله مراتبی ارائه می‌کنند.

• مرورگرهای جدید توانایی فراخوانی برنامه‌های سرویسگری که داده‌ها را منتقل و برای کاربر فابل استفاده می‌نماید، دارا هستند.

ممکن است برخی داده‌ها در شکل‌های خاصی ارائه شوند که در بدو امر به وسیله مرورگر قابل بارگذاری نباشد. این مرورگرها برنامه اصلی کاربردی را از مقصد تعیین شده فراخوانی نموده و داده‌ها را قابل ارائه می‌کند. مانند فایل‌های دارای پسوند PDF که با فراخوانی Acrobat Reader و نصب آن بر روی کامپیوتر میهمان فایل را قابل خواندن می‌کند.

• مرورگرها قابلیت نمایش گرافیک، بخشی از جلوه‌های ویژه و حالت واقعیت مجازی (Virtual Real Mode) را دارند. اما این توانایی مطلق نیست و هنوز در بخشی از جلوه‌های ویژه و نمایش واقعیت مجازی محدودیت‌هایی وجود دارد. البته توانایی مرورگرهای موجود، در این زمینه متفاوت است.

• همه مرورگرها قابلیت ضبط (Capture) اطلاعات قابل مشاهده بر روی صفحه وب یا منبع را بر روی دیسک میهمان دارند. از این طریق کاربر می‌تواند اطلاعات مورد نیاز خود را نگهداری و استفاده کند.

هنگام استفاده از فایل ضبط شده به نشانی اصلی آدرس دهی می‌شود و یا اگر اشاره گر ارجاع نسبی (Relative) باشد صفحه ذخیره شده از روی رایانه میهمان بارگذاری می‌شود و نه از مرجع اصلی. آدرس دهی نسبی این مزیت را دارد که با تغییر محلی فایل نیازی به تغییر پیوندهای موجود در صفحه نیست، اما در آدرس دهی مطلق (Absulate) هر گونه تغییر نام و تغییر محل فایل نیازمند ویرایش پیوندها (Link) است.

ابزار جستجو در وب

یکی ازسودمندترین ویژگی‌های صفحات وب قابلیت افزودن موتور کاوش Search Engine قدرتمند و نیز راهنما بری منابع اطلاعات وب است.

در سند HTML می‌توان کلمات کلیدی را به عنوان Metadata مشخص کرد تا هنگام جستجو توسط موتورهای کاوش این کلمات کلیدی به عنوان معرف (توصیفگر) متن نمایش داده شود. در صورتی که این اقدام هنگام طراحی صفحه انجام نگیرد کلیه واژه‌های سند (به جز ۳۰۰ کلمه شامل حروف اضافه و تعریف) توسط کاوشگر وب فهرست و به عنوان معرف نمایش داده می‌شود.

برای افزودن ابزار جستجو از سه شیوه اصلی می‌توان بهره برد

کاوش بر اساس نمایه تولید شده توسط ماشین

در این شیوه که در موتورهای کاوشی نظیر Altavista و webcrawler استفاده شده است، نمایه توسط ماشین و بدون کنترل مستقیم انسان بر فرایند انتخاب و نمایه سازی تهیه می‌شود. در نمایه سازی به این روش جامعیت مورد توجه است.

با معرفی صفحه وب به این موتورهای کاوش، نمایه‌ای از کلمات بکار رفته در صفحات تهیه شده و پس از کنترل آنها توشط سیاهه وارسی (Stop List) – که حدود ۳۰۰ کلمه را (البته در زبان انگلیسی) شامل می‌شود نمایه ویرایش و با حفظ مکان یاب واحد منبع (URL) و آدرس دهی نمایه تهیه می‌گردد. در واقع کاوشی که با استفاده از موتور کاوش انجام می‌گیرد، کاوش در همان لحظه در وب سایت انجام نمی‌شود بلکه کاوش در نمایه‌ای از پیش تعیین شده است.

این نوع نمایه و حاصل کاوشی که در آن صورت می‌گیرد دارای مشکلات و نواقصی است که هنوز مورد بحث محافل علمی است و تاکنون الگوریتم جامع و کاملی که منجر به بازیابی دقیق اطلاعات در وب شود ارائه یا مورد توافق قرار نگرفته است. البته باید این نکته را یادآور شد که موضوع پایگاه‌های اطلاعاتی که به وب متصل می‌شوند از نظر جستجو تابع منطق وضع شده در ساختار آن پایگاه‌ها است و موتورهای کاوش به طور طبیعی بازیابی اطلاعات آنها تحت تاثیر قرار نمی‌دهد.

کاوش بر اساس نمایه‌های تولید شده توسط انسان

موتورهای کاوشی که امکاناستفاده از این نوع نمایه را دارند اساساً بر مبنای جستجوی آزاد متن عمل می‌کنند. اما در عین حال یک یک کنترل انسانی نیز بدان می‌افزایند.

در موتور کاوش Yahoo از این شیوه استفاده می‌شود. نمایه‌ای که توسط انسان تهیه می‌گردد در نتیجه کاوش برجسته شده و متمایز از متن اصلی نمایش داده می‌شود. چنین ویژگی را می‌توان هنگام طراحی وب و با استفاده از ریزبرنامه‌ها (Applet) به وب افزود.

ابر کاوشگر (Meta Search Engine)

همانگونه که از عنوان بر می‌آید ابر کاوش به خودی خود یک ابزار مستقیم جستجو در صفحات وب نیست، بلکه ابزاری است که در موتورهای کاوش دیگر به جستجو می‌پردازد. مانند: Metafind، Webferret و Dogpile.

این ابر کاوشگرها ویژگی‌های موتورهای کاوش را شناخته و از جستجوی جامعی در هرآنچه در دسترس است به انجام می‌رسانند.

پوشش وب

شما می‌توانید هر چیزی را بر روی وب بیابید، اطلاعات علمی، تجاری، هنری، تبلیغاتی، شخصی، و... .

اکنون اطلاعاتی که بر روی وب قرار گرفته است کلیه حوزه‌های معارف بشری را پوشش می‌دهد. کتابخانه‌ها، مراکز اطلاع رسانی و سازمان‌های تجاری وب را رسانه‌ای مناسب برای ایجاد ارتباط با کاربران و مشتریان یافته‌اند. بستر ارتباطی وب همچنین این امکان را به کاربران می‌دهد که با یکدیگر – به صورت دو یا چند نفره به مباحثه پرداخته و کنفرانس از راه دور تشکیل دهند و یا به تبادل نامه به صورت دو یا چند جانبه بپردازند.

برخی ملاحظات

• نکته اول: شاید یکی از مهمترین دلایل برای عمومیت یافتن وب به ویژه در بخش رسانه‌ای، نمایش گرافیکی، از نقطه نظر زیبایی شناسی و تاثیر آن بر روی کاربر است که آن را اینترنت براساس متن غیرقابل مقایسه می‌نماید.

صفحه‌های وب ترکیبی از رنگ‌ها، آیکون‌ها (Icon) و تصاویر متحرک چشم نواز هستند و از قدرت بصری فوق العاده ای برای نمایش مطالب بهره می‌برد.

هم چنین معروف است که «ارزش یک عکس بیش از هزار نوشته است»، ما نیز در صحت این گفته تردید نمی‌کنیم، اما باید یک نکته مهم را در نمایش این تصاویر «بهتر از هزار نوشته» بر روی وب به یاد داشته باشیم و آن موضوع سرعت بارگذاری (Load) اطلاعات است.

توضیح اینکه انتقال اطلاعات متنی به دلیل کم حجمی آنها با سرعت زیاد انجام می‌گیرد و هرچه ابزار انتقال مانند سرعت مودم و ظرفیت انتقال خطوط مخابراتی بالاتر باشد، سرعت بارگذاری اطلاعات بیشتر می‌شود. اما در زمینه انتقال تصویر و فیلم سرعت انتقال به دلیل حجم سنگین فایل‌های گرافیکی و طولانی بودن زمان بارگذاری، رضایت کاربران را جلب نمی‌کند.

به همین دلیل طراحان وب در بکار بردن گرافیک سنگین (حجم بالا) به شدت محتاط هستند. در واقع طراحان وب بین استفاده از جلوه‌های بصری و سرعت انتقال اطلاعات متنی، تا کنون گزینه دوم را در اولویت قرار داده اند، که البته این به معنای حذف کلی گرافیک از صفحات وب نیست.

در واقع چنین مشکلی که همواره جنبه تبلیغاتی مهمی به وب جهانی داده است، هنوز بطور کامل درست حل نشده و به نظر نمی‌رسد جز با باز سازی زیرساخت‌های اطلاعاتی و نوآوری در فناوری اطلاعات این مشکل به سادگی قابل حل باشد.

• نکته دوم: وسعت و دامنه داده‌ها در وب جهانی همچون شمشیر دو لبه عمل می‌کند. استفاده از نظام نمایه‌ای مناسب در وب مستلزم صرف هزینه بسیار گزاف است و همه وب سایت‌های موجود در اینترنت از نظام نمایه‌ای کامل و مطلوبی برخوردار نیستند.

موتورهای کاوش نیز بر اساس نمایه‌ای که از سایت‌ها دریافت می‌کنند عملیات جستجو را پی می‌گیرند. از رو این حجم وسیع اطلاعات – که می‌تواند یک نکته مثبت نیز باشد با عدم پشتیبانی از یک نظام مناسب روبرو است.

این وضعیت، کاربران – به ویژه مبتدیان وب معمولا در جستجوی اطلاعات سر در گم و وقت فراوانی را از آنها به هدر می‌دهد. امکانی که اکنون در بیشتر موتورهای کاوش وجود دارد و بر اساس منطق خاصی اطلاعات را بر اساس ارتباط آن با گزینه مورد جستجو مرتب می‌کند نیز علیرغم مغتنم بودن آن، عملا کارآیی مورد انتار را ندارد.

• نکته سوم: در شرایط کنونی که نرم افزارهای طراحی وب به وفور در دسترس عموم قرار گرفته است و بدون نیاز به تسلط بر زبان HTML به سادگی می‌توان صفحه وب را طراحی و به موتورهای کاوش – رایگان یا با پرداخت هزینه مرتبط نمود.

تعداد وب سایت‌هایی که توسط افراد مبتدی و بی اطلاع از ویژگی‌های فنی اینترنت تهیه می‌شود به حدی است که از نظر آماری، سایت‌های تخصصی اینترنت در اقلیت محض قرار می‌گیرند.

• نکته چهارم: اگرچه اکنون دیگر پذیرفته شده است که یکی از کارکردهای وب جهانی، پوشش تبلیغاتی آن است. اما مجسم کنید که دارای یک پست الکترونیکی هستید و یا مشغول جستجو بر روی یکی از موتورهای کاوش، انبوه تبلیغاتی که هر کدام به شکلی شما را به سوی خود می‌خوانند، حداقل دو تاثیر ناخواسته بر روی فعالیت شما خواهد گذارد: نخست، کند کردن سرعت بارگذاری و دیگری، اتلاف وقت.

درست مانند کسی که برای رفع نیاز واقعی و ضروری خود به یک پیراهن، وارد مغازه‌ای برود ولی چرب زبانی فروشنده و جلوه‌های سایر البسه موجب شود خریدار تمام موجودی خود را هزینه نموده اما در سبد کالای او اثری از پیراهن نیست!

منابع

۱- Dawson، Andy (۱۹۹۷). The Internet for library and Information Service Professionals. Aslib.

۲- شایگانی، داریوش. (۱۳۷۷). آشنایی با وب جهانی.

۳- کراناک، جو (۱۳۷۷). کتاب آموزشی World Wide Web ترجمه محمدرضا آیت الله زاده. تهران انتشارات کیومرث.

۴- Eric، H. Schnell (۱۹۹۶). Writing for Web: A Primer for Librarians

Rimmer، Stave(۱۹۹۶). The Internet Graphic Toolkit. USA: Mc Graw Hill -5

Kerr، Mark (۱۹۹۹). How to Promote Your Web Site Effectively. Aslib -6

نقل شده از سایت آفتاب

http://www.aftab.ir/articles/view/computer_internet_infortmation_technology/internet_network/c14c1273484623_web_p1.php
/%D9%88%D8%A8-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%DA%A9%D8%A7%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%86%D8%AF

استفاده از مطالب دانشنامه جوملا فارسی - مامبو فارسی با ذکر منبع ( دانشنامه جوملا فارسی ) و لینک مستقیم به http://docs.joomlafarsi.com بلامانع است.