وب 2.0
مقدمه
وب تغییر کرده است. رویدادهای تازهای در آن شروع شدهاند و چه اندازه هیجان انگیز هستند. موجی از یکنواختی بر وب حکمفرما شده بود اما مدتی است که حباب وب ترکیده است. به سادگی میتوان گفت وب 2.0 یعنی GMail، AJAX، Shared Bookmarks، Tagging و ... اما همه "اینها یعنی چه"؟
وب 2.0
تعریف روشنی از "وب 2.0" وجود ندارد. اجازه دهید آنرا با طرح چند مثال و مقایسه، بیشتر بشکافیم. در "وب 1" سایتهایی توسط گروه کوچکی از تولید کنندگان محتوا برای خوانندگان بسیار راهاندازی شد. خوانندگان اگر درباره ویندور اطلاعات میخواستند به سایت مایکروسافت http://www.microsoft.com مراجعه میکردند، اگر خبر میخواستند به CNN سر میزدند و مواردی از این قبیل.
به مرور زمان خوانندگان علاوه بر خواندن شروع به نوشتن کردند. مسیر وب به گونهای شد که اشخاص تمایل بیشتری برای انتشار محتوا در وب پیدا کردند. آنها نظرات شخصی خود را منتشر کردند، از تجربیاتشان نوشتند، تحلیل کردند و همینطور آموزش دادند. در نتیجه ناگهان اطلاعات بسیاری در وب منتشر شد. بدین ترتیب پیگیری همه اطلاعات و مراجعه به همه سایتها و حتی سایتهای مورد علاقه برای خوانندگان غیر ممکن شد.
آیا میتوان پذیرفت که اطلاعات مهم به دلیل کثرت سایتها و کمبود زمان از دسترسی کاربران دور بماند؟ روشن است که پاسخ "خیر" میباشد. با طرح سوالات بسیار دیگری از این دست، کم کم نیاز به تغییر در "وب 1" احساس شد.
به وب 2.0 خوش آمدید!
رویکرد جدید وب اینگونه است: اطلاعات به واحدهای کوچکتری از "محتوا" خرد میشود و بوسیله سایتهای بسیاری توزیع میگردد. وب جدبد "دنیای اسناد" نیست بلکه "دنیای داده" است. ما دیگر به دنبال منابع قدیمی اطلاعات نیستیم، بلکه به دنبال ابزاری هستیم که واحدهای کوچک اطلاعات را به روشهای تازه و موثر جمع آوری و تلفیق کند و در اختیارمان قرار دهد.
یک راه بسیار عالی برای درک بهتر "وب 2.0" بررسی ابزارهایی نظیر Google Earth, Google Maps, Microsoft Virtual Earth میباشد.
به کمک این ابزار میتوان کارتوگرافی، عکسبرداری ماهوارهای و جستجو در اینترنت را همزمان برای پاسخ دادن به پرسش "کجا؟" به خدمت گرفت. Google Earth اطلاعات هر مکان را از منابع مختلف جمع آوری میکند و با توجه به شرایطی که کاربر مشخص میکند، نمایش میدهد.
Flicker را که سایتی معتبر برای مدیریت و به اشتراک گذاشتن عکس میباشد بررسی میکنیم. کاربران عکسهای خود را به کمک آن منتشر میکنند، سایز آن را تغییر میدهند، دسترسی به آن را مشخص میکنند، برای عکسهای خود و دیگران Tag (شناسه) تعریف میکنند. بدین ترتیب همه عکسها توسط خود کاربران دستهبندی و قابل جسجو میشوند.
مقایسه "وب 1" و "وب 2.0"
درک بهتر وب 2.0 با انجام چند مقایسه:
<source lang="php">
Web 1.0 <--> Web 2.0
mp3.com <--> Napster
Britannica Online <--> Wikipedia
personal websites <--> blogging
domain name speculation <--> search engine optimization
publishing <--> participation
directories (taxonomy) <--> tagging ("folksonomy")
</source>
با انجام مقایسههای مذکور به خوبی رویکردها را در "وب 1" و وب 2.0 نمایان میسازد.
http://www.wikipedia.org ویکی پدیا و http://www.britannica.com بریتانیکا را مقایسه کنید:
محتوای http://www.britannica.com بریتانیکا را ویراستاران تهیه میکنند و کاربران تنها از آن استفاده میکنند اما تقریباً تمام محتوای http://www.wikipedia.org ویکی پدیا را کاربران آن توسعه میدهند در حالیکه هر کاربر میتواند هر مطلبی را ویراش کند. هر داوطلب میتواند مقالات آنرا به سبک ویکی اضافه و ویرایش کند.
این بدین معناست که دیگری نیز میتواند همان مقاله را ویرایش کند. مقایسه این دو سایت با هم به خوبی تمایز publishing و participation را نیز میرساند.
وب 2.0 را یک رویکرد نو میدانند نه یک تکنولوژی تازه. خمیرمایه وب 2.0 مشارکت با دیگران برای انجام دادن چیزهایی است که به تنهایی امکان انجام دادن آنها را نداریم. واقعا چه لذت بخش است که آدرس سایتهایی که آنها را دوست داریم، کلماتی که جستجو کردهایم را با دیگران به اشتراک بگذاریم.
اگر هنوز هم وب 2.0 برایتان مفهومی ندارد، باید بگویم که وبلاگ و RSS هم جزو ابزار "وب 2.0" قلمداد میشوند. با در اختیار گذاردن RSS و یا XML یک سایت، دادههای آن، هم در سایتهای دیگر قابل استفاده است و هم با ابزار دیگر.
آیا برای خواندن مطالب یک سایت باید حتما از یک مرورگر استفاده کنیم؟ خیر.
میتوانیم به کمک RSS سایت مد نظر و نصب ابزار لازم حتی بدون مرورگرها محتوای مورد علاقهمان را پیگیری کنیم. من این کار را کردهام و از آن لذت میبرم. هر روز صبح در حالیکه مشغول خواندن و پاسخ دادن به ایمیلها هستم، در پشت صحنه intraVnews عزیز مشغول جمع آوری اطلاعات از منابعی است که دوست دارم. جالب نیست؟
همینطور میتوانید صفحه گوگل را متناسب با سلیقه خود شخصی سازی کنید و RSSهای مختلف را به آن معرفی نمایید. در این صورت نیازی به نصب برنامه خاصی ندارید و در هر جا که باشید به منابع اطلاعی مورد علاقه خود تنها از طریق صفحه گوگل دسترسی خواهید داشت! باور کنید وب جذاب تر شده است. شاید همین قابلیتهای ساده باعث شده است که جمع آوری اخبار 15 برابر بیشتر از خواندن وبلاگها طرفدار داشته باشد (قابل توجه طرفدار متعصب وبلاگها!)
آثار وب 2.0
"وب 2.0" آثار متفاوتی دارد. بر روی رفتارهای اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی کاربران خود تاثیر میگذارد.
یکی از گروههایی که بیشترین تاثیر را میپذیرد، طراحان و توسعه دهندگان وب هستند. درست است که مهارتهای فنی آنها تغییر مییابد اما تغییر اصلی آنجاست که آنها باید محتوا را به صورتی منتشر کنند که بخشی از کل باشد به گونهای که در کل وب قابل استفاده باشد نه یک جزیره دور افتاده.
تا دسترسی کامل به وب 2.0 راه بسیاری وجود دارد. وب 2.0" حتی مخالفانی دارد. زمانی Tim Bray مدیر تکنولوژیهای وب شرکت سان برداشت منفی خود را از آن ابراز داشت که البته زمینه ساز بحثهای بسیاری نیز شد.
اما وقتی سایتی مانند http://43things.com اینهمه طرفدار دارد، مایکروسافت http://live.com را برای حفظ انحصارش راه اندازی میکند و یاهو، http://del.icio.us را خریداری میکند، نمیتوانیم وب 2.0 را ساده بگیریم. به هر حال وب 2.0 همین است که خواندید.
نويسنده مهدی رودکی
 استفاده از مطالب دانشنامه جوملا فارسی - مامبو فارسی با ذکر منبع ( دانشنامه جوملا فارسی ) و لینک مستقیم به http://docs.joomlafarsi.com بلامانع است.
|
